สมณบริขาร หมายถึง น. เครื่องใช้สอยของพระภิกษุในพระพุทธศาสนามี๘ อย่าง คือ สบง จีวร สังฆาฏิ บาตร มีดโกนหรือมีดตัดเล็บ เข็มประคดเอว กระบอกกรองนํ้า (ธมกรก),อัฐบริขาร ก็เรียก. (ป.).
น. ถ้อยคําที่ควรแก่สมณะ เช่น อาตมา ฉันจังหันกัปปิยภัณฑ์. (ป.).
น. ยศพระสงฆ์ที่ได้รับพระราชทานมีหลายชั้น แต่ละชั้นมีพัดยศเป็นเครื่องกําหนด.
ว. ที่สมควรแก่พระ (ใช้แก่กิริยามารยาทเป็นต้น). น. กิริยามารยาทเป็นต้นที่สมควรแก่สมณะ เช่น ภิกษุพูดจาควรมีสมณสารูป. (ป. สมณสารุปฺป).
[-สาด] น. จดหมายของสมเด็จพระสังฆราชหรือประมุขของประเทศ ซึ่งเป็นนักบวชที่ใช้ในการเจริญสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศ.
น. คํายกย่องหน้าชื่อฐานันดรศักดิ์โดยกำเนิดหรือแต่งตั้งหมายความว่า ยิ่งใหญ่หรือประเสริฐ เช่น สมเด็จพระราชินีสมเด็จเจ้าฟ้า สมเด็จเจ้าพระยา สมเด็จพระราชาคณะ,ใช้แต่ลำพังว่า สมเด็จ ก็มี.
(กฎ) น. ประมุขแห่งคณะสงฆ์ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงสถาปนาให้ดำรงตำแหน่ง สกลมหาสังฆปริณายก.
[สะมะถะ] น. การทำใจให้สงบโดยเพ่งสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นอารมณ์. ว. มักน้อย เช่น คนสมถะมีความเป็นอยู่เรียบง่าย. (ป.; ส. ศมถ).