กระทวย หมายถึง น. ทวย คือ ไม้เท้าแขนที่รับเต้า บางทีทำเป็นรูปนาค เช่นกระทวยธวัชกลงวง คชินทรจ้วงจับลม. (เพชรมงกุฎ).
ใช้เข้าคู่กับคำ กระทด เป็น กระทดกระทวย หรือใช้เข้าคู่กับคำกระทิก เป็น กระทิกกระทวย.
ก. กระแทกขึ้นกระแทกลง, กําแน่นแล้วรูดขึ้นรูดลง, ทำให้ทะลักเช่น กระทอกเลือดกระแทกล้มกระดิกดิ้น. (ขุนช้างขุนแผน).(เทียบมลายู กระตอก ว่า ตอก).
น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Sandoricum koetjape (Burm.f.)Merr. ในวงศ์ Meliaceae ผลค่อนข้างกลม เปลือกนุ่ม สีเหลืองเนื้อกินได้, สะท้อน ก็เรียก, พายัพเรียก มะต้อง หรือ มะตื๋น.
ก. กระเด็นกลับ, กระดอนขึ้น, สะท้อน ก็ว่า.
ว. ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน, ไม่ครบถ้วน.
น. เรือนเล็ก ๆ ทําพออยู่ได้. (เทียบ ข. ขฺทม).
น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Mitragyna speciosa (Korth.)Havil. ในวงศ์ Rubiaceae ชอบขึ้นริมน้ำทั่วไป ใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกัน ยอด ใบอ่อน และก้านใบสีแดงเรื่อ ๆ ช่อดอกกลมสีเหลืองออกเดี่ยว ๆ ตามง่ามใบ ใบมีรสขม กินแล้วเมา เป็นยาเสพติด, อีถ่าง ก็เรียก.