กระทงลาย หมายถึง น. ชื่อไม้เถาเนื้อแข็งชนิด Celastrus paniculatus Willd.ในวงศ์ Celastraceae ใบรูปไข่ปลายแหลม ขอบจักถี่ ดอกเล็กขาว ๆ เหลือง ๆ ออกเป็นช่ออยู่ปลายกิ่ง ผลเท่าเมล็ดถั่วลันเตาเมื่อแก่แตกเป็น ๓ กลีบ น้ามันจากเมล็ดใช้ทํายา ตามไฟ หรือเคลือบกระดาษกันน้ำซึม, กระทุงลาย หรือ มะแตก ก็เรียก.
(โบ) ว. คด, ไม่ตรง, เช่น คอกระทดคดคอดหยัก รวดท้าย. (ตําราช้างคําโคลง), ไม้กระทดกระทําทอน ทุกที่ กงนา. (โลกนิติ).
ว. ไหวน้อย ๆ แต่พองาม, กิริยาย่างกรายอย่างนวยนาด.
(โบ) ว. คด ๆ ค้อม ๆ เช่น ที่เตี้ยค่อมค้อมคดกระทดกระทันนั้นก็มีอยู่มากหลาย. (ม. ร่ายยาว มหาพน).
ก. โดน, ถูกต้อง, ปะทะ, พูดหรือทําให้กระเทือนไปถึงผู้อื่น เช่นพูดกระทบเขา ตีวัวกระทบคราด, ในบทกลอนใช้ว่า ทบ ก็มี เช่นของ้าวทบปะทะกัน. (ตะเลงพ่าย), หรือว่า ประทบ ก็มี เช่นประทบประทะอลวน. (ตะเลงพ่าย).
ก. แตะต้อง, ทําให้กระเทือนถึง, ทําให้กระเทือนใจ.
ว. เปรียบเปรยให้กระทบถึง.
ก. กระเทือนไปถึง, พาดพิงไปถึงให้รู้สึกสะเทือนใจ.